Column oncoloog Hans Westgeest: de humor van de patiënt

Vorige week liep ik met onze zaalarts visite op de Oncologie afdeling. Natuurlijk leveren we medische zorg, maar belangrijker is dat we het moment dat je langskomt bij de patiënt  gebruiken om contact te maken. We moeten proberen even stil te staan bij de belevingswereld van de patiënt (alleen in een kamertje), nieuwsgierig te zijn naar de achtergrond van die persoon en als het gepast is ook humor te gebruiken in het gesprek. Even lachen zorgt voor ontspanning!

Ik ben daarom altijd alert op de mogelijkheid van een grap. Maar soms hoef je er zelf niets voor te doen.

Jaren geleden, toen ik zelf zaalarts was, kwam ik met mijn supervisor die dezelfde voornaam heeft als ik (Hans) de kamer binnen bij een man die we moesten meedelen dat hij uitgezaaide kanker had. Hij zat nerveus klaar met zijn partner. Toen we ons aan elkaar voorstelden, bleken zowel hij als zijn partner ook Hans te heten. Vier Hansen, dat was lachen. Het gesprek over kanker ging opvallend soepel.

Veel recenter zag ik een vrouw die ik een week eerder had verteld dat helaas de kanker was uitgezaaid naar de botten, onder andere in haar rib. Ze had zich in de week na dat gesprek sterk herpakt. We bespraken de situatie en de behandeling en toen we aan het einde van het gesprek waren keek ze me raadselachtig aan en vroeg: “Ik wil nog één ding vragen, mede namens mijn dochter. Raadt u aan dat ik veel ga winkelen en uitgeven?”. Ik snapte het niet en keek vertwijfeld terug, waarop ze aanvulde: “Je weet wel, van die dingen die me een rib uit mijn lijf kosten? Zou dat misschien helpen?”. De humor in haar ogen was niet te missen.

De zaalarts van vorige week had me al verteld over de bijzondere oudere vrouw op kamer 23, haren in de war en door de kanker een hangend ooglid. Ze droeg een bandje met ‘frikandel XXL’ om haar pols. Geweldig mens, zo begreep ik, en ze had een bucketlist. Ik stimuleerde mijn collega om daar vooral het gesprek over te voeren. Het weekend daarop liep ik visite op kamer 23 en toen ik binnenliep werd duidelijk dat mijn boodschap goed begrepen was, ik kwam niet meer bij (en mevrouw ook niet):

“Ha dokter, eindelijk spreek ik u! Met u wil ik naar een technofestival!”