1. Strategie, beleid en topklinisch klimaat
Bij Amphia merk je dat je in een topklinisch ziekenhuis komt. In 2022 dachten we in Amphia via een ‘strategiereis’ na over de komende jaren. Waar staat Amphia, wat gaat er allemaal gebeuren en wat komt er op ons af? Iedereen die in Amphia werkt – inclusief de cliëntenraad – mocht hierover meedenken. De Bestuursraad gaf een kader aan van vijf onderwerpen, ingegeven door externe en interne ontwikkelingen, waaronder wat in het Integrale Zorg Akkoord (IZA) is beschreven. Amphia sprak ook met organisaties waar we mee samenwerken. Alle ideeën zijn verzameld in onze ‘rolling strategy’.
Opleiding, innovatie en wetenschap zijn stevig verankerd in alles wat Amphia als ziekenhuis doet. Ze zijn dan ook nadrukkelijk onderdeel van de vijf strategische thema’s die in de strategiereis zijn ingevuld. Zonder goed opgeleide, vitale en gelukkige professionals zou Amphia moeilijk aan de vier andere strategische thema’s kunnen werken: passende patiëntenzorg leveren, wetenschap met innovatie en techniek, een duurzame bedrijfsvoering realiseren en dat alles in goede samenwerking met de juiste interne en externe partners. Amphia biedt 24 uur per dag hooggespecialiseerde complexe zorg, naast de basiszorg. Voor negentien functies heeft Amphia een topklinische status als expertisecentrum.
Op de verschillende ‘IZA-thematafels’ in de regio zet Amphia met haar partners actief in op het versnellen van de zorgtransformatie. Voor de algemene regionale samenwerking is Amphia bestuurlijk en tactisch aangesloten op de regionale overlegstructuur om voor West-Brabant Oost een regiobeeld en regioplan op te stellen. Een bestuurlijk overleg voert regie over (vooralsnog) vier actielijnen met een eigen stuurgroep, te weten ‘Kwetsbare ouderen, chronisch zieken en transformatie 1e en 2e lijn’, ‘Mentale gezondheid’, ‘Kansengelijkheid en kansrijke start en jeugd’ en ‘Preventie en leefstijl’ (met o.a. beweegraad, leefstijlloket en prehabilitatie)’. Binnen de actielijnen is ook aandacht voor zaken die raken aan andere IZA thematafels, zoals arbeidsmarkt en ontzorgen professionals en gegevensuitwisseling. In alle actielijnen draagt Amphia actief bij aan de totstandkoming van een projectprogramma dat bijdraagt aan het verkleinen van de zorgkloof in de regio. Dit geldt ook voor de acute zorg, waarin Amphia in het ROAZ bestuurlijk en tactisch is betrokken bij het maken van het regiobeeld en regioplan voor geheel Noord-Brabant. Tenslotte worden door twee multidisciplinaire regieraden (oncologie en hart-vaten) de ontwikkelingen voor de IZA thematafel concentratie & spreiding zorg nauwlettend gevolgd en gevoed vanuit de daarvoor relevante netwerken (zoals Embraze).
Wetenschappelijk onderzoek werd jaren geleden vooral door medisch specialisten verricht. Nu zijn steeds vaker ook verpleegkundige professionals aan zet. Amphia geeft verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten de ruimte om zeggenschap en leiderschap te ontwikkelen. Bestuursvoorzitter Robert Wagenmakers en manager Strategie en Bestuur Frank de Haan: ‘Doordat we hun meer ruimte geven en beter betrekken, verbetert onze patiëntenzorg, leveren projecten betere resultaten op en ervaren collega’s meer werkplezier.’
Terugblik
De al tientallen jaren geleden ingezette beweging naar steeds meer wetenschappelijk onderzoek (van dertig nieuw gestarte in 2015 naar rond de honderd in de laatste paar jaren) werkt aanstekelijk voor het topklinisch klimaat, zowel voor medisch specialisten als artsen in opleiding tot medisch specialist. Ook mist het zijn uitwerking niet in de opleidingsbereidheid van de gehele organisatie, getuige onder andere de Leer Innovatie Afdelingen (LIA’s).
Ook het verpleegkundig domein ontwikkelt zich nu snel. Verpleegkundigen zijn steeds meer betrokken bij het beleid en de besluitvorming binnen Amphia en binnen hun beroepspraktijk. De Verpleegkundige Regieraad (VRR) geeft de zeggenschap voor verpleegkundigen in Amphia vorm. Het is belangrijk dat zij leiderschap ontwikkelen en pakken binnen hun eigen vakgebied. Daarom is binnen Amphia de Verpleegkundige Raad opgericht, die bestaat uit afgevaardigden van alle zorgkernen. Daarnaast bleek dat de behoefte aan verbreden en doorgroeien groot was. Het ziekenhuis heeft daarop ingespeeld met de pilot Verpleegkundige met projecturen, waarin verpleegkundigen één dag per week werken aan een Amphia-breed project (zie ook hoofdstuk 4).
Betere professionals en gelukkigere mensen
‘Amphia vindt het belangrijk dat verpleegkundigen de ruimte krijgen om zich te laten horen en zich verder te ontwikkelen. Als ziekenhuis investeren we graag in onze collega’s, zodat ze betere professionals en gelukkigere mensen worden. Dat is ook nodig om de kwaliteit en de continuïteit van de steeds complexere zorg te waarborgen. Daarnaast is het een mooie manier om ieders werk nog boeiender te maken. In onze nieuwe strategie zet Amphia onze professionals bewust op één. Daarmee wil Amphia een aantrekkelijke werkgever zijn waar mensen graag werken. Zeker in de huidige krappe arbeidsmarkt is dat cruciaal. Zo hebben we in Amphia opgeleide werkgeluk coaches in dienst. In Amphia staan we voor een ‘veilig werkklimaat’. Hiermee bedoelen we een sociaal veilige werkomgeving waarin medewerkers zich beschermd voelen tegen ongewenste omgangsvormen. Amphia heeft een beleid veilig werkklimaat met een werkagenda.
Als STZ-ziekenhuis vindt Amphia het bovendien belangrijk om de wetenschap die we beoefenen te professionaliseren en breed binnen de organisatie te laten plaatsvinden.’ (Zie hoofdstuk 4, wetenschap.)
Huidige situatie en zaken waar we trots op zijn
Onze strategie is in de uitvoering een kwestie van een brede en breedgedragen beweging, ingezet in de gewenste richtingen. Daardoor ontstaan enorm veel initiatieven op verschillende aspecten van onze zorg. We kijken of een initiatief op zoveel mogelijk punten aansluit bij de strategische thema’s of op een bepaald thema veel effect sorteert.
Parel: Hospital Control Center (HCC)
In de laatste vier jaren is het Hospital Control Center (HCC) operationeel om de zorg voor patiënten goed te plannen. Vanuit dit HCC vindt centraal de monitoring plaats op en advisering over de capaciteit in het ziekenhuis. Via data en schermen wordt de actuele situatie van in-, door- en uitstroom gemonitord en afgezet tegen de trend van afgelopen periode en verwachting voor komende periode. Hiermee probeert Amphia te anticiperen op variabiliteit in patiëntenstromen, variabiliteit te reduceren en zo slim mogelijk omgaan met de capaciteit. Regionaal heeft Amphia met de transmurale ketenpartners de ambitie dit HCC uit te breiden voor de gehele keten naar een Keten Control Center. Zo gaat Amphia zorgvuldig om met beschikbare capaciteit van mensen en middelen (kamers).
Parel: Mantelzorgplein
Sinds 1 september 2022 is er een mantelzorgplein in Amphia. Twaalf zorg- en welzijnsmedewerkers van Surplus en Thebe bereiden hier patiënten en hun mantelzorgers voor op het ontslag uit het ziekenhuis. Deze samenwerking bevordert de doorstroom in de keten en brengt de verschillende professionals nader tot elkaar. Patiënten hebben minder professionele nazorg thuis nodig door de patiënt en zijn mantelzorger(s) zelfredzaam te maken. Welzijn en preventie hebben een speciale rol om ziekenhuisopname waar mogelijk te voorkomen. Het plein beschikt over hulpmiddelen voor demonstratie en instructie. Het is de bedoeling dat het plein wordt uitgebreid naar behoefte.
Parel: Afdeling Transmurale Zorg
Patiënten vanuit Amphia kunnen doorverwezen worden naar de Afdeling Transmurale Zorg (ATZ). Het doel van deze afdeling is zorgen voor minder functieverlies bij patiënten door eerder te starten met revalidatie en herstel. De ATZ bestaat uit 12 klinische bedden die zich bevinden op de Geriatrische Revalidatie Zorg (GRZ) afdelingen van De MARQ en Thebe binnen Amphia. Op de ATZ wordt revalidatiezorg geleverd onder regie van de specialist ouderengeneeskunde en met ondersteuning van een multidisciplinair revalidatieteam van De MARQ en Thebe. Daarbij is sprake van een nauwe samenwerking met de (verwijzend) medisch specialisten van het Amphia, waarbij de medisch specialist de patiënt bezoekt op de afdeling. Uit de eerste resultaten van deze innovatieve pilot wordt duidelijk zichtbaar dat doorstroming verbetert.
Parel: Verpleegkundige Raad
De Verpleegkundige Raad bestaat momenteel uit 16 verpleegkundigen vanuit 13 klinische afdelingen. Zij worden betrokken bij adviesvragen en de ontwikkeling van de verpleegkundige identiteit in Amphia. De Verpleegkundige Raad vormt de verbinding met de werkvloer en haar ambassadeurs zorgen ervoor dat de verpleegkundige zorg nog beter wordt. ‘Amphia is trots op de ambassadeurs vanuit de Verpleegkundige Raad en de manier waarop zij hun verantwoordelijkheid pakken. Zij leren zo aan welke knoppen ze kunnen draaien om de verpleegkundige zorg aan onze patiënten nog beter te maken. Dat doen zij in nauw contact met hun collega’s binnen de diverse zorgkernen.’
Nieuwe ronde met tien projecten
‘De Verpleegkundige Regieraad is nu bezig met een vervolg op de pilot verpleegkundigen met projecturen, in samenwerking met het Wetenschapsbureau en het programma Zorgvereenvoudigers. We hopen hiermee tot procesinnovaties te komen die onze manier van werken eenvoudiger kunnen maken. Eind 2023 is een nieuwe ronde projecten van start gegaan met vijf projecten rondom de Beter Laten Lijst van V&VN en ruimte voor vijf extra (interne) projecten. De verpleegkundigen uit de eerste ronde gaan daarbij aan de slag als buddy om hun collega’s te begeleiden.’
De kenniskernen Procesverbetering & Innovatie, Kwaliteit & Veiligheid en Amphia Academie (Innovatie Hub) geven samen vorm aan het programma Zorgvereenvoudigers met als doel, dat iedereen in Amphia in staat is om zelf verbeteringen door te voeren. Er lopen al projecten in de kliniek, de polikliniek, de servicekernen en de ondersteunende diensten. Het programma Zorgvereenvoudigers wordt als parel uitgebreider beschreven bij thema 5 Innovatie.
Vooruitblik en ambitie
Met deze ontwikkelingen stimuleert Amphia verpleegkundigen om zeggenschap te ervaren en te pakken en om verpleegkundig leiderschap te laten zien. Dat verspreidt zich als een olievlek binnen de organisatie. Verpleegkundigen ontwikkelen op deze manier andere competenties, waardoor zij een gelijkwaardige partner worden bij het uitwerken van beleid en werkprocessen. Dat is een waardevolle ontwikkeling voor de zorg als geheel en voor Amphia in het bijzonder.
Ontwikkeling en innovatie horen bij ieders werk
‘Met een project als Verpleegkundige met projecturen wil Amphia mensen stimuleren om zichzelf en de zorg die zij verlenen verder te verbeteren. We streven ernaar dat ontwikkeling en innovatie een integraal onderdeel worden van ieders werk in Amphia. De Verpleegkundige Regieraad betrekt de teamleiders hierbij, zodat zij de verpleegkundigen op hun afdeling de ruimte geven om hiermee aan de slag te gaan. Zo verbetert de patiëntenzorg en anticipeert Amphia op de zorg van de toekomst.’
Rolling strategy
De ‘rolling strategy’ staat niet stil. In alle geledingen van de organisatie zal iedereen die dat wil kunnen blijven bijdragen aan de invulling en bijstelling van de strategie waar nodig. Daartoe is een Deming circle ingericht, die per kwartaal en jaarlijks op de agenda’s staat. Elk jaar wordt met een brede afvaardiging van Amphia de stand van zaken op een inspirerende ‘strategiedag’ in het spotlicht gezet. Intussen ontwikkelt Amphia de inrichting van de organisatie naar de best passende vorm, waarna we het leiderschapsprogramma daarop laten aansluiten.
Jong Amphia
Jong Amphia is er voor alle jonge professionals (tot 35 jaar) met uiteenlopende achtergronden en van verschillende specialismen. Als formeel en informeel netwerk zorgt het voor verbinding bij circa 1.300 collega’s van zorg-, service- en kenniskernen. Ook richt het zich op persoonlijke en professionele ontwikkeling in samenwerking met andere collega's, om de krachten te bundelen, zoals met de arts-assistenten. Het bestuur van Jong Amphia vertegenwoordigt de jonge professionals in contact met de Raad van Bestuur. Twee keer per jaar heeft Jong Amphia overleg met een bestuurder van Amphia.
Cliëntenraad
De Cliëntenraad heeft graag impact op de processen die een patiënt ervaart in en vanuit Amphia. De Cliëntenraad in Amphia kiest daarbij voor een proactieve houding. Tot nu toe worden de inspraak en ervaring van patiënten minimaal meegenomen in wetenschappelijk onderzoek. De cliëntenraad ziet graag toenemend ruimte voor zeggenschap van de cliënt. Door patiënt en mantelzorgers mee op te leiden wordt de patiënt in staat gesteld op een meer verantwoorde manier beslissingen te nemen en actief deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek. De cliëntenraad ziet graag dat de patiënt centraal staat in onderwijs en wetenschappelijk onderzoek.