Oh nee, IE...

We zien dat je Internet Explorer gebruikt, een oude en onveilige browser. Daardoor kunnen we je niet de mooie website voorschotelen die we zouden willen.

Je bent van harte welkom in elke andere browser zoals bijvoorbeeld Chrome, Firefox of Microsoft Edge. Wij wachten hier wel, tot zo!

Welkom bij Amphia
Patiënteninformatie

Zoeken

Richtlijnen zoutbeperkte en natriumbeperkte voeding
Aanmaakdatum: | Geüpdatet op

Richtlijnen zoutbeperkte en natriumbeperkte voeding

U heeft het advies gekregen om goed te letten op de hoeveelheid zout die u dagelijks binnenkrijgt via uw voeding. In deze folder leest u meer over de richtlijnen voor zoutbeperkte voeding.

Wat is zout/natrium?
Keukenzout bestaat uit natrium en chloride. Eén gram zout bevat 0.4 gram natrium en 0.6 gram chloride. Het lichaam heeft natrium nodig om te kunnen functioneren:

  • het beïnvloedt de vochtbalans in het lichaam. Hoe meer natrium in het lichaam, hoe meer vocht het lichaam vasthoudt. U krijgt meer dorst als u zout heeft gegeten.
  • het speelt een rol bij het doorgeven van prikkels door de zenuwen en het samentrekken van spieren.

Zout in de voeding
Natrium is een mineraal dat van nature in kleine hoeveelheden voorkomt in vrijwel alle voedingsmiddelen, zoals granen, groente, fruit en melkproducten.

Fabrikanten, de bakker en de slager voegen zout toe aan producten om ze meer smaak te geven en ze langer houdbaar te maken. Kaas, sauzen, soepen, gerookte producten en snacks bevatten naar verhouding veel zout. Ook kant-en-klaarmaaltijden bevatten veel zout.

Waarom een zoutbeperkt/natriumbeperkt advies?
Een zoutbeperkt dieet kan om verschillende redenen worden geadviseerd. Bijvoorbeeld bij een verminderde nierfunctie, een hoge bloeddruk, oedeem (vocht vasthouden), hartfalen of een leverfunctiestoornis. Voordelen van minder zout gebruiken zijn: daling van de bloeddruk en betere werking van bloeddrukverlagende medicijnen en plaspillen. Ook verkleint u de kans op hart- en vaatziekten en botontkalking.

Hoeveelheid zout
Het algemene advies is om niet meer dan 6 gram zout per dag te eten. Dit staat gelijk aan 2400 mg natrium (2,4 gram natrium) per dag.

Bijna alle Nederlanders krijgen meer zout binnen dan het algemene advies. Daarom ervaren veel mensen dit voedingsadvies als een beperking of een dieet. Het wordt ook wel een zoutbeperking, zoutbeperkt dieet, zoutarm dieet of natriumbeperkt dieet genoemd.

Zoutarme producten
In de winkel kunt u zoutarme dieetproducten kopen. Producten met de verpakking: ‘natriumarm’, ‘geen zout toegevoegd’, ‘ongezouten’, ‘bereid zonder zout’ of ‘zonder toevoeging van zout’, kunt u gebruiken.  

Let u op bij dieetzouten. Het natrium in deze producten is (deels) vervangen door kalium. Te veel kalium kan bij sommige mensen voor problemen zorgen. Vraag aan uw diëtist of arts of dieetzout voor u geschikt is.

Algemene adviezen

  • Bereid de warme maaltijd zonder zout
  • Gebruik geen zoute smaakmakers, zoals bouillonblokjes, sambal en ketjap
  • Gebruik wel gewoon (normaal gezouten) brood
  • Gebruik licht gezouten beleg, bijvoorbeeld kaas met minder zout of zuivelspread
  • Gebruik geen tussendoortjes met veel zout, zoals zoutjes, chips, haring, bouillon en instant soep

Op de volgende pagina vindt u een overzicht met (per productgroep) producten die weinig of veel zout bevatten.

*Kaliumrijk Soms valt een zoutbeperking samen met een kaliumbeperking. Daarom zijn de kaliumrijke producten aangeduid met een *.

Brood

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Wit/bruin/volkoren brood, beschuit, knäckebröd, crackers, Brinta, ontbijtkoek, krentenbrood, roggebrood, suikerbrood en muesli

Ragoutbroodje, saucijzenbroodje, worstenbroodje, Turks en Marokkaans brood, ham-/ kaasbroodje, croissant, kadetje, puntje (wit of bruin), pizzabroodje, pita broodje, focaccia en cornflakes

Smeersels

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Halvarine, margarine en ongezouten roomboter

 

Gezouten roomboter, knoflookboter, pesto, aioli en kruidenboter

Beleg

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Vleeswaren

Rosbief, carpaccio, fricandeau, rollade, casselerrib, smeerleverworst, leverpastei, filet américain, licht gezouten runderrookvlees en corned beef

 

Wees ervan bewust dat alle vleeswaren toegevoegd zout bevatten. Een plakje vleeswaren kan best af en toe. Kies bij voorkeur de variant met minder zout en/of verzadigd vet.

Vleeswaren

Worstsoorten zoals boterhamworst, bacon, cervelaat, rauwe ham, gekookte ham, salami, tongenworst, kipfilet en kalkoenfilet

Kaas

Jonge kaas, Emmentaler, Hüttenkäse/cottage cheese, brie, verse geitenkaas, mozzarella en Philadelphia

 

Kaas levert veel belangrijke voedingsstoffen, maar bevat ook veel zout en verzadigd vet. 10+, 20+ en 30+ kaas met niet te veel zout (<2 gram zout per 100 gram kaas) past in een gezond voedingspatroon.

Kaas

Belegen kaas, oude kaas, schapenkaas, Roquefort en gorgonzola

Overig hartig beleg

rauwkost*, fruit*, hummus, sandwichspread, avocado*, tahin*, notenpasta*/pindakaas* (100% variant, zonder toegevoegd zout/suiker), ei, groentespread, muhammara* en baba ganoush*, naturel makreel of tonijn uit blik

Overig hartig beleg

Marmite, gerookte zalm, gerookte makreel, lekkerbekje, zoute en zure haring.

 

 

Zoet beleg

Appelstroop*, keukenstroop*, jam, vruchtenhagel, (basterd)suiker, chocoladehagel* of chocopasta* en (gestampte) muisjes

 

Wees ervan bewust dat zoet broodbeleg (toegevoegde) suikers bevat.

 

Dranken

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Melk en melkproducten*, frisdrank, limonade, bron- en mineraalwater, vruchtensap*, groentesap*, koffie* en thee

 

Tomatensap en groentesap met toegevoegd zout, ayran (turkse yoghurtdrank), mineraalwater met natrium zoals Vichy

Soep

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Soep getrokken van vlees, vis, kip of soepbeen. Toegevoegd kan worden: kruiden, specerijen, soepgroenten, bindmiddelen, kruidenbuiltjes en natriumarme producten zoals: natriumarm strooiaroma*, natriumarme Aromat*, natriumarme bouillon of bouillon zonder natrium.

Bouillonblokjes of –poeder/-zakje met zout, soep-aroma (Maggi), Aromat, Cup-à-soup, Opkikker, noodle soup soep of kant-en-klare soep uit pakje, zakje, blik of glas.

Kruiden, specerijen en andere smaakmakers

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Azijn

Citroensap

Gember

Verse en/of gedroogde kruiden/specerijen

Natriumarme kruidenmixen

Kruidenmixen zonder zout

Alle smaakmakers met toegevoegd zout, zoals: kruidenmixen voor vlees/vis/nasi/pasta, chilipoeder, Maggi, juspoeder, ketjap, ketchup, mosterd, mayonaise, sojasaus, tabasco, gomashio, mixen voor sauzen/maaltijden en kruidenboters.

 

Tafelzuur, zoals augurken, zilveruitjes en piccalilly.

 

Let op! wanneer u ook een kaliumbeperking heeft, gebruik dan géén dieetzout (zoals Dieetzout, Lo Salt, Zout Bewust, Jozo Vitaal). Deze producten  bevatten veel dieetzout dat kalium bevat.

 

 

Groente en fruit

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Verse groente en fruit, onbewerkte groente uit de diepvries, fruit uit blik en gedroogd fruit.

Groente in blik of pot, zuurkool, spinazie a la crème, olijven, piccalilly, zoetzure groente, augurk, atjar tjampoer, en zilveruitjes.

 

Vlees  en vleesvervanging

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Vlees

Kipfilet, kalkoen, varkenshaas, rosbief, varkensfiletlapje, runderentrecôte, fricandeau, lamsbout, karbonade, biefstuk en gehakt.

 

Let op! Dit geldt alleen wanneer het vlees ongekruid is.

Vlees

Gemarineerd vlees, gerookt vlees, gekruid vlees, bacon, runder- en slavinken, cordon blue, rookworst, knakworst, hamburger, kip- of varkenssaté met saus, köfte en saucijzen

 

Vleesvervanging

Tahoe en tempé naturel, gedroogde peulvruchten*, natriumarme kaas of kaas met minder zout, ei, ongezouten noten*, soja en falafel.

 

Vleesvervanging

Kant-en-klare vegetarische producten zoals gehakt, blokjes, worstjes, burgers, schijven en schnitzels, Quorn producten, gewone kaas en peulvruchten uit blik/pot.

Vis

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Zalm, tonijn, roodbaars, bot, forel, inktvis, kabeljauw, koolvis, schelvis, schol, tong en dergelijke.

Vis in blik, naturel bijv. tonijn in water

 

Let op! Dit geldt alleen wanneer de vis ongekruid/onbewerkt is.

Gezouten, gerookte (bijv. zalm), gepaneerde vis, bokking, (zure) haring, ansjovis, sardines, paling, lekkerbekje, schaal- en schelpdieren.

Vis in blik met saus, bijvoorbeeld haring in tomatensaus.

 

 

Aardappelen, rijst en pasta

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Aardappelen*, bataat*, cassave, pasta, rijst, mie/mihoen, bulgur, quinoa, gedroogde peulvruchten*

 

Kant- en klare aardappelpuree, aardappelkroket en rösti.

 

Snoep en lekkernijen

Minder zout zit in:

Veel zout zit in:

Pepermunt, zuurtjes, kauwgom, waterijs, gedroogde rozijnen* en abrikozen*, dadels*, ongezouten noten*, marshmallows, spekjes, schuimpjes, krenten* en (vruchten)koekjes*.

 

Chips, borrelnootjes, (gevulde) bierworstjes, kaasvlinders, pepsels, toastjes met gezouten kaas als Boursin of Roquefort en frituursnacks zoals bitterballen of kipnuggets.

 

Vind u het lastig om in te schatten of uw zoutgebruik onder 6 gram per dag blijft? Noteer dan af en toe een dag wat en hoeveel u eet en drinkt. Gebruik hiervoor ‘Mijn Eetmeter’ van het Voedingscentrum. Deze is online beschikbaar via de website van het Voedingscentrum of als gratis app te downloaden in de Google Play Store of Apple iTunes store.

Als u 24-uurs urine heeft moeten verzamelen, wordt veelal ook gekeken hoeveel natrium u heeft uit geplast. Dit is een indicatie van de hoeveelheid zout in uw voeding. Ongeveer 100 mmol natrium in 24-uurs urine komt overeen met het gebruik van ±6 gram zout. U kunt de uitslag vinden bij de laboratoriumuitslagen in MijnAmphia.

Meer lezen over diëtetiek in Amphia?

Ga naar afdeling Diëtetiek

Label