Het meerjarenplan Verpleegkundig Onderzoek: basis, routekaart én stok achter de deur

Wetenschappelijk onderzoek doen is een van de kerntaken van Amphia als STZ-ziekenhuis. Verpleegkundige professionals leveren daar een steeds grotere bijdrage aan. Als basis daarvoor is onlangs het meerjarenplan Verpleegkundig Onderzoek 2023-2027 vastgesteld. Wetenschapscoördinator Daisy Latijnhouwers en verpleegkundig specialist Monique Booy (themaleider wetenschap binnen de VRR) schreven het plan. Samen met VRR-voorzitter Laura de Kok spraken we over het belang van verpleegkundig onderzoek en hun stip op de horizon. ‘We willen verpleegkundig onderzoek met dit plan een plek geven in het dagelijks werk van verpleegkundige professionals. Daarmee brengen we de patiëntenzorg naar een hoger niveau én maken we hun werk boeiender en leuker.’

Een andere manier van denken
In Amphia stimuleren we het werken volgens de principes van Evidence-based Practice (EBP): alle zorg die we verlenen, baseren we op wetenschappelijk bewijs, de werkervaring van de zorgverlener en de wensen van de patiënt. Daisy: ‘Dat geldt ook voor alle verpleegkundige handelingen die hier worden verricht. We willen verpleegkundigen daarom stimuleren om continu stil te staan bij EBP. Werk ik nog wel volgens de laatste inzichten? En hoe kan ik nieuwe inzichten overnemen in het dagelijks werk op mijn afdeling? Die omslag in het denken willen we met het meerjarenplan bereiken. Zo maken we slimmer gebruik van alle wetenschappelijke kennis die er al is.’

Kleine onderwerpen, grote impact
Laura: ‘Daarnaast willen we duidelijker maken wat we bedoelen met wetenschappelijk onderzoek en EBP. Wie onderzoek doet, hoeft niet direct te promoveren. Je kunt ook kleine onderwerpen onderzoeken en toepassen in de praktijk. Als iedere verpleegkundige in Amphia dankzij jouw onderzoek een paar minuten per dag bespaart, heb je het alsnog over een enorme impact in tijd én in werkplezier. We willen dan ook laten zien dat wetenschappelijk onderzoek doen nuttig en waardevol is.’

Een stevige, gedragen basis
Met het meerjarenplan hebben we een stevige basis gelegd voor de komende jaren, vertelt Monique. ‘Daarbij trekken we nauw op met het medische onderzoek dat in Amphia plaatsvindt. We doorlopen immers dezelfde stappen. Het plan is niet alleen intern afgestemd, maar ook met opleiders, zoals Avans Hogeschool. Zo kunnen zij in de lesstof van onze collega’s in opleiding aandacht besteden aan het nut en de noodzaak van veilig en kwalitatief goed verpleegkundig onderzoek. Daarnaast hebben we inspiratie opgedaan bij andere ziekenhuizen. We werken voor dit onderwerp ook nauw samen met STZ en andere STZ-ziekenhuizen.’

Net zo vanzelfsprekend
Daisy: ‘Doordat het meerjarenplan is vastgesteld door de bestuursraad, is het behalve een stevige basis en een routekaart voor de toekomst óók een stok achter de deur. Wetenschap is een van de pijlers van onze strategie als ziekenhuis en verpleegkundigen leveren daar een steeds grotere bijdrage aan. Het meerjarenplan helpt ons om de weg daarvoor vrij te maken, zodat verpleegkundig onderzoek net zo vanzelfsprekend wordt als wetenschappelijk onderzoek in het medische domein.’

Verankerd in de organisatie
Verpleegkundige professionals vinden inmiddels ook hun weg naar de centrale organen die zich in Amphia bezighouden met wetenschappelijk onderzoek. Monique: ‘We hebben een vertegenwoordiger van het verpleegkundig domein in de Centrale Wetenschapscommissie en Daisy is sinds 2023 wetenschapscoördinator voor het verpleegkundig domein. Vanaf mei hebben we ook een verpleegkundig onderzoeker in dienst. Daarmee raakt verpleegkundig onderzoek steeds meer verankerd in de organisatie. Ook bij de recente STZ-visitatie was veel aandacht voor verpleegkundig onderzoek. We merken dat het onderwerp steeds meer gaat leven.’

Meer investeren
Laura: ‘De tijd is duidelijk rijp om hier stappen in te zetten. Dat merken we ook in ons contact met andere ziekenhuizen. Amphia gaat hierin mee en heeft een bescheiden inhaalslag te maken. Door meer te investeren in zaken als EBP en onze leer-innovatieafdelingen (LIA’s) brengen we onze (verpleegkundige) zorg naar een nog hoger niveau. Daarmee maken we het werk van een grote groep collega’s bovendien makkelijker én leuker.’

Wennen voor iedereen
Die toegenomen aandacht voor verpleegkundig onderzoek is wel even wennen voor iedereen. Daisy: ‘Verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten zijn enthousiast over de mogelijkheden en zien onderzoek doen als een manier om hun werk betekenisvoller en boeiender te maken, maar ze hebben tegelijkertijd ook veel vragen. Hoe gaat onderzoek doen precies in z’n werk? En bij wie kan ik terecht met vragen? Ook in de centrale organen, zoals de Centrale Wetenschapscommissie, is de toegenomen aandacht voor verpleegkundig onderzoek even wennen. Het is goed dat verpleegkundigen nu meer naar buiten treden, zich proactief opstellen en meer leiderschap tonen. Het is daarom belangrijk dat wij de verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten de juiste faciliteiten bieden om met dit enthousiasme aan de slag te gaan.’

Klein beginnen, breed uitrollen
Monique: ‘De komende tijd werken we met het meerjarenplan als basis aan nog meer enthousiasme voor verpleegkundig onderzoek. We maken het een vast onderdeel van het werk op een manier die past bij Amphia. Door klein te beginnen en successen breder uit te rollen, wordt steeds duidelijker wat de voordelen zijn en lopen steeds meer verpleegkundige professionals warm voor wetenschappelijk onderzoek. Juist zij weten als geen ander hoe we de processen op onze afdelingen slimmer kunnen inrichten om het werk beter, veiliger en leuker te maken en excellente zorg te bieden die bereikbaar en betaalbaar is voor iedereen. Daar blijven wij ons de komende jaren dan ook stevig voor inzetten.’