Amphia kan als eerste ziekenhuis in Nederland een nieuwe behandeling bieden voor patiënten met centraal slaapapneu. Bij deze mensen wordt de ademhaling tijdens de slaap instabiel, waardoor het zuurstofgehalte in hun bloed daalt. Dit kan de slaap verstoren en kan leiden tot hartritmestoornissen en zelfs hartfalen – en andersom: centraal slaapapneu kan juist het gevolg zijn van ernstig hartfalen of -stoornissen. ‘Bij deze mensen kunnen we nu het Remede-systeem implanteren, een klein apparaatje dat ervoor zorgt dat de ademhaling normaal verloopt’, vertellen longarts Jerryll Asin en cardioloog Wichert Kuijt. ‘Patiënten die vaak al jarenlang slaapproblemen hebben, kunnen hier veel baat bij hebben.’
Slapen en slaapapneu
Slaapapneu tast stelselmatig je gezondheid aan. Als mens heb je een bepaald aantal uren slaap nodig en die slaap moet van voldoende kwaliteit zijn. Voor de één is zes of zeven uur voldoende, de ander heeft aan acht of negen uur slaap nauwelijks genoeg en weer anderen presteren prima met slechts vijf uur slaap per nacht. Als de kwaliteit daarvan maar goed is.’ En dat is bij patiënten met centraal slaapapneu dus niet het geval, waardoor zij overdag vaak vermoeid en slaperig zijn. De oplossing hiervoor heet Remede, een apparaatje van acht bij vier centimeter dat nog het meest doet denken aan een pacemaker.
Zo werkt het systeem
'We plaatsen het Remede-systeem onderhuids op de borstspier, vlak onder het rechter sleutelbeen. Het is verbonden met een draad, die aan het einde een elektrode heeft. Die elektrode plaatsen we in een bloedvat dat vlak langs de middenrifzenuw loopt. Als de regulatie van de ademhaling wordt verstoord, stuurt het systeem elektrische pulsen naar de zenuw om die te stimuleren. Daardoor blijft de patiënt normaal ademhalen en blijft de slaap van goede kwaliteit. Remede werkt trouwens niet voor mensen met zogeheten obstructief slaapapneu, waarbij de ademhaling stopt vanwege een blokkade in de luchtweg. Die mensen snurken vaak en kunnen ’s nachts niet goed ademhalen doordat hun bovenste luchtweg gedeeltelijk of volledig verstopt is.’
Interessant voor duizenden mensen
Hoeveel mensen er in Nederland lijden aan centraal slaapneu, is niet precies bekend. ‘Dat is eigenlijk nooit goed onderzocht. Als we kijken naar het aantal mensen dat te maken heeft met hartfalen, dan zijn dat er tussen de 120.000 en de 160.000. Op basis daarvan kun je inschatten dat zeker duizenden mensen centraal slaapapneu moeten hebben, waarvan een belangrijk deel daar ook klachten van ondervindt.’
Eerste patiënt in Nederland
De eerste in Nederland bij wie het Remede-apparaatje is geïmplanteerd, is de 73-jarige George Blom uit Rijsbergen. ‘Ik had al langer last van slaapapneu, al heb ik me dat heel lang niet echt gerealiseerd. Mijn partner was ‘s nachts soms bang dat ik niet meer zou ademhalen. Ik sliep altijd al kort, maar ik merkte de laatste jaren steeds vaker dat ik overdag moe was.’ Een standaard behandeling met CPAP (een apparaat met een masker dat de bovenste luchtweg openhoudt) hielp hem niet van zijn probleem af. Toen hij bij Amphia over het apparaatje hoorde, hoefde hij niet lang na te denken. ‘Ik was er ook helemaal niet bang voor. Het kwam op mij heel veilig over en zo is het nog steeds.’
Net een pacemaker
Jerryll Asin en Wichert Kuijt, die het Remede-systeem bij hem implanteerden, bevestigen dit. ‘Eigenlijk wijkt de techniek niet veel af van het implanteren van bijvoorbeeld een pacemaker. Het gaat om ingrepen die we vrijwel dagelijks verrichten, alleen maken we gebruik van een ander bloedvat om de zenuw van het middenrif te kunnen stimuleren.’ Bij George Blom is het apparaatje in juni ingebracht, waarna het in augustus is geactiveerd. De operatie vond onder plaatselijke verdoving plaats, omdat de patiënt moet kunnen aangeven wat hij voelt, of dat hij ergens last van krijgt.
Meer patiënten geholpen
Inmiddels hebben beide artsen al bij meer slaapapneu-patiënten het Remede-systeem geïmplanteerd. ‘In principe hadden we met het Amerikaanse bedrijf dat het systeem heeft ontwikkeld afgesproken dat we tien apparaatjes zouden implanteren. Maar gezien het tempo waarin we nu bezig zijn, hebben zij ons toegezegd dat we nog meer operaties kunnen doen, gefinancierd door de firma. Uiteindelijk hopen we dat de zorgverzekeraars Remede in hun pakket opnemen. Het is bepaald geen goedkoop systeem. Je zou er een kleine auto voor kunnen kopen. Daarom moeten we goed kijken wie er wel en niet voor in aanmerking komen. Het is een therapie die je kunt inzetten als andere therapieën niet of minder goed werken.’
Veel minder moe
George Blom en de andere patiënten met het Remede-systeem worden nu gevolgd in een wereldwijd onderzoek. Daarin worden vijf jaar lang gegevens en ervaringen verzameld om het effect van de behandeling te meten. George Blom zelf is inmiddels meer dan tevreden. ‘Het apparaatje werkt écht. Ik slaap ‘s nachts veel makkelijker door en ben overdag veel minder vermoeid.’
