Verpleegkundig leiderschap is een actueel onderwerp, dat onder meer gaat over samenwerken, verantwoordelijkheid nemen en opkomen voor kwalitatief goede zorg en je beroep. Maar hoe doe je dat in je dagelijks werk op een verpleegafdeling? Daar kunnen kinderverpleegkundige Mirjam Zeebregts-Nuijten en verpleegkundige in opleiding Susan Kuijpers inmiddels over meepraten. ‘We hebben de afgelopen maanden een flinke kwaliteitsslag kunnen maken in de integrale kindzorg op de afdeling Kindergeneeskunde.’
Medische Kindzorg Samenwerking
Binnen de pilot Verpleegkundige met projecturen heeft Mirjam zich ingezet om de werkwijze Medische Kindzorg Samenwerking (MKS) te implementeren binnen de afdeling Kindergeneeskunde. Mirjam: ‘MKS is een werkwijze voor verpleegkundige zorg voor kinderen tot achttien jaar met een somatische aandoening die onder de verantwoordelijkheid vallen van een medisch specialist of kinderarts. Het uitgangspunt van MKS is dat ieder kind de juiste zorg op de juiste plek ontvangt. Als ziekenhuis organiseren we deze passende zorg voor het kind en het gezin, in lijn met de richtlijnen en afspraken vanuit de beroepsgroepen. Precies zoals het integraal zorgakkoord (IZA) het graag ziet.’
Betere kindzorg
Mirjam pakte hiervoor de verantwoordelijkheid en nam haar collega’s mee in dit plan. ‘Samen hebben we op een aantal onderdelen gewerkt aan betere kindzorg. Daarbij zijn we natuurlijk niet bij nul opnieuw begonnen. We hebben voortgebouwd op de kennis en kunde die er al was. Een belangrijke verbetering is dat we de patiënt nu meer als uitgangspunt nemen en veel meer samen naar de mogelijkheden kijken. Als kinderverpleegkundigen staan we dicht bij onze patiënten en kennen we hun sociale omgeving. We hebben ook kennis over de voorzieningen in de buurt waar deze kinderen opgroeien. Daardoor kunnen we tot betere zorguitkomsten komen.’
Betere basisanamnese
Een onderdeel van de implementatie van MKS was het verbeteren van de huidige verpleegkundige basisanamnese. ‘Dat is de eerste stap die we als verpleegkundigen zetten, liefst direct bij de opname. Tijdens deze basisanamnese verzamelen we de algemene gegevens over de patiënt en diens gezondheidstoestand. Op de afdeling Kindergeneeskunde was het gebruikelijk om daarbij vooral de ouders of verzorgers aan het woord te laten (heteroanamnese).’
De basis voor goede zorgverlening
‘Het is cruciaal om zo’n gesprek goed te voeren. Dat vormt immers de basis voor onze zorgverlening. Tijdens de basisanamnese kan iemand zelf over zijn achtergrond vertellen en hebben wij als verpleegkundigen ook de mogelijkheid om door te vragen aan de hand van een anamneseformulier. Zo krijgen we een totaalbeeld van de patiënt en kunnen we hem of haar beter begrijpen en begeleiden. MKS hanteert een indeling voor de anamnese die door V&VN wordt gezien als zeer passend. Daarom hebben we hier onderzoek naar gedaan.’
Praktijkgericht onderzoek
Verpleegkundige in opleiding Susan Kuijpers voerde een praktijkgericht onderzoek uit naar de mogelijkheden om de basisanamnese te verbeteren. ‘We wilden de werkwijze van MKS integreren binnen de basisanamnese van de afdeling Kindergeneeskunde. Daarbij wilden we meteen eventuele knelpunten in de gebruiksvriendelijkheid aanpakken. Op die manier konden we bijdragen aan integrale kindzorg. Voor mijn praktijkgericht onderzoek heb ik nauw samengewerkt met een aantal kinderverpleegkundigen. In meerdere cycli hebben we gekeken naar de verschillende aspecten van MKS én de wensen die de kinderverpleegkundigen daarbij hadden.’
Totaal vernieuwd
‘Met creatieve werkvormen zijn we zelf aan de slag gegaan en hebben we onder meer een voorbeeldanamnese geanalyseerd en de knelpunten van de bestaande basisanamnese in kaart gebracht. Met alle inzichten die daaruit voortkwamen, hebben we een totaal vernieuwde verpleegkundige basisanamnese ontwikkeld. Die hebben we vervolgens in de praktijk getest. Tijdens dit onderzoek, dat twintig weken duurde, hebben we samen met de kinderverpleegkundigen de MKS-werkwijze uitgewerkt, waarbij we samen grote verbeteringen in de patiëntenzorg tot stand hebben gebracht.’
Een beweging in gang zetten
Mirjam en Susan vinden het mooi dat ze op deze manier hun verantwoordelijkheid konden pakken. ‘Je kunt als individuele verpleegkundige een hele beweging in gang zetten. Wij hebben de kwaliteit van de patiëntenzorg op de kinderafdeling verbeterd door de MKS-werkwijze te implementeren. Andere verpleegkundigen kunnen ergens anders in Amphia het verschil maken. Door verpleegkundig leiderschap te tonen en samen de schouders onder een project te zetten, kun je flinke kwaliteitsslagen maken.’
