Amphia heeft een regionale functie als het gaat om de behandeling van melanoom, een agressieve vorm van huidkanker. ‘Om patiënten de best mogelijke behandeling te kunnen geven, nemen we deel aan wetenschappelijke onderzoeken en landelijke werkgroepen. Daarnaast hebben we goedlopende multidisciplinaire overleggen, intern en met de ziekenhuizen in de regio’, vertellen dermatoloog Daniëlle Kuijpers, internist-oncoloog Marion Stevense en verpleegkundig specialist Fleur Kloosterman. ‘Mede daardoor zijn we nu door STZ erkend als topklinisch expertisecentrum.’
Meer mogelijkheden, betere kansen
De ontwikkelingen binnen de oncologische zorg gaan snel. De afgelopen jaren hebben ziekenhuizen steeds meer mogelijkheden gekregen om mensen met melanoom en uitzaaiingen daarvan succesvol te behandelen (stadium III en IV). ‘Waar veel van deze patiënten 10 jaar geleden binnen een jaar overleden, zijn hun kansen door de komst van onder meer immunotherapie aanzienlijk toegenomen. Amphia is continu betrokken bij wetenschappelijk onderzoek op dit gebied om de uitkomsten van onze behandelingen en de overleving van onze patiënten steeds verder te verbeteren’, vertelt Marion. Zij is betrokken bij landelijke organisaties voor de systemische behandeling van melanoom, zoals WIN-O melanoom en de Dutch melanoma treatment registry (DMTR). Ook is zij voorzitter van de EMBRAZE Netwerk Tumorgroep melanoom.
Steeds effectiever en minder belastend
Aan deze nieuwe mogelijkheden hangt wel een prijskaartje en daarnaast veroorzaken ze bij sommige patiënten (ernstige) bijwerkingen. Daniëlle: ‘Ook daarvoor is het belangrijk dat we onderzoek blijven doen. Hoeveel behandelingen zijn er écht nodig voor het beste resultaat? Is de inzet van bijvoorbeeld biosimilars mogelijk? En hoe kunnen we de ernst van de bijwerkingen verminderen – of op basis van bepaalde patiëntkenmerken beter voorspellen of iemand deze zal krijgen? Met die kennis kunnen we onze behandelingen effectiever en minder belastend maken voor patiënten.’
Kritisch reflecteren op behandelingen en uitkomsten
Marion: ‘We kijken sowieso steeds kritisch of de behandelingen die we aanbieden zinvol zijn en echt iets toevoegen. Daarvoor hebben we onder meer een end-of-life-dashboard ontwikkeld, waarin we bijhouden welke behandelingen en opnames patiënten in de laatste maanden van hun leven gehad hebben. Door steeds daarop te reflecteren, willen we overbehandeling en onnodige belasting van patiënten zo veel mogelijk voorkomen. We bespreken alle behandelopties eerlijk en beslissen samen met onze patiënten en hun naasten over de vervolgstappen.’
Goed luisteren naar patiënten
‘We hebben ook een focusgroep georganiseerd om van patiënten zelf te horen hoe ze onze zorg hebben ervaren’, vertelt Fleur. ‘Daarbij werd het laagdrempelige contact met de verpleegkundig specialist genoemd als een pluspunt. Daar kunnen mensen altijd met vragen terecht. Een verpleegkundig specialist verenigt medische én verpleegkundige kennis en spreekt patiënten vaker. Dat schept een band. Ik heb onder meer meegewerkt aan de landelijke keuzehulp voor melanomen van Zorginstituut Nederland, die patiënten informeert en helpt om de juiste keuze te maken in hun behandeling.’
Kennis delen
Daniëlle: ‘Doordat we vanaf het begin interdisciplinair werken, zijn we goed op de hoogte van elkaars vakgebied en mogelijkheden. Waar ik melanoompatiënten met metastasen eerder niet meer terugzag, ben ik nu nauw betrokken bij de follow-up en het management van de (cutane) bijwerkingen van de systemische therapie. We weten elkaar snel te vinden en delen onze kennis en expertise binnen Amphia en daarbuiten. Wekelijks bespreken we met de oncologisch chirurgen, de andere betrokken specialisten en onze collega’s uit de EMBRAZE-regio (onder andere ETZ en Bravis) de patiënten met een indicatie voor een behandeling met medicatie, zoals immunotherapie. Als expertteam melanoom vallen we onder de regieraad oncologie, waar we betrokken zijn bij het vormgeven van de oncologische zorg in ons ziekenhuis. Ook zijn we (bestuurlijk) actief in diverse landelijke verenigingen en werkgroepen, en in de organisatie van bijvoorbeeld (regionale) symposia.’
Verschuiving in de behandeling
Marion: ‘Dankzij het wetenschappelijk onderzoek dat we doen, weten we steeds beter hoe we melanoom en uitzaaiingen daarvan kunnen bestrijden. We zien nu bijvoorbeeld een verschuiving in de behandeling ontstaan. Waar we voorheen eerst de tumor verwijderden en daarna immunotherapie gaven, blijkt uit steeds meer onderzoek dat de uitkomsten nog beter zijn als we die twee omdraaien: eerst immunotherapie geven en dan opereren. Oftewel: een verschuiving van adjuvante naar neo-adjuvante therapie. Verder willen we de komende jaren beter kunnen bepalen welke patiënten baat hebben bij immunotherapie en welke patiënten een hoog risico hebben op ernstige bijwerkingen. Zo kunnen we de zorg bij melanoompatiënten steeds beter op maat aanbieden en zorgen voor nog betere uitkomsten. Daar blijven we als expertisecentrum dus vol op inzetten.’
