Wetenschappelijk onderzoek krijgt veel aandacht binnen Amphia. Ook verpleegkundigen worden steeds meer gestimuleerd om zich hiermee bezig te houden. Daisy Latijnhouwers van het Wetenschapsbureau is betrokken bij het opzetten van een interne structuur voor verpleegkundig onderzoek. Een eerste stap daarin is de implementatie van evidence based practice (EBP). Stijn Hermans studeert Beleid en Management in de Gezondheidszorg en onderzoekt voor zijn afstuderen hoe EBP het beste ingevoerd kan worden. Op de leer-innovatieafdelingen (LIA’s) ontdekt hij wat factoren zijn die bevorderend of juist belemmerend werken om EBP in te voeren.
Verpleegkundigen weten wat het beste werkt
Stijn: ‘Ik heb onder meer een vragenlijst ingezet om de mening van verpleegkundigen te achterhalen. Zij weten immers het beste hoe het eraan toegaat op de werkvloer. Wat verwachten zij van EBP? Wat hebben zij nodig om volgens de EBP-principes te werken? En wat helpt daarbij (en wat juist niet)? Met focusgroepen gaan we dieper in op de resultaten uit de vragenlijsten om EBP zo passend mogelijk binnen de huidige werkprocessen te implementeren. Ook spreken we met EBP-experts bij andere ziekenhuizen en onderwijsinstellingen om informatie over een succesvolle implementatie van EBP te verzamelen. In mijn afstudeeronderzoek schets ik richtingen om EBP succesvol in te voeren. Denk daarbij aan factoren als: voldoende tijd om jezelf erin te verdiepen, het aanbieden van scholing over EBP en steun vanuit de leidinggevende en de collega’s.’
Behapbare, haalbare projecten
Daisy: ‘Soms horen we collega’s zeggen dat EBP vooral veel tijd en energie kost. Dat vooroordeel wil ik graag wegnemen. Door EBP meer onderdeel te maken van de werk- en zorgprocessen op de afdeling, wordt het steeds meer een standaard onderdeel van het werk van een verpleegkundige. Het is daarbij de kunst om behapbare, haalbare projecten voor jezelf te kiezen. Daarnaast werken veel verpleegkundigen al deels volgens de EBP-principes, maar noemen we het nog niet zo. Veel kennis en stappen uit het EBP-proces worden dus al uitgevoerd. Ook verlangen we niet van iederéén dat hij of zij zich volledig verdiept in EBP. Het zou mooi zijn als één of twee mensen per afdeling zichzelf hierin verdiepen en als vraagbaak fungeren voor hun collega’s.’
Het kost eigenlijk geen moeite
MTL’ers Joanna Binken en Simone Voets en praktijkopleider Agna de Gast werken op een LIA en zien de voordelen van EBP. Toch zijn ze ook kritisch. ‘Het kost tijd om je hierin te verdiepen en die tijd is lang niet altijd beschikbaar. Aan de andere kant kan EBP ook tijd opleveren. Als je op basis van wetenschappelijk onderzoek je werk slimmer kunt doen, verdient EBP zichzelf terug. Het is dus net zoals het inwerken van een nieuwe collega: eerst tijd investeren om daar vervolgens de vruchten van te plukken. Als je deze manier van werken eenmaal gewend bent en merkt hoe leuk het is, blijkt het eigenlijk geen moeite te kosten. Het is goed om ook studenten hierbij te betrekken. Zij krijgen les in EBP tijdens de opleiding en het is fijn als toekomstige collega’s al zo hebben leren werken. Dan nemen ze dit gedachtengoed ook mee als ze aan de slag gaan bij een andere afdeling binnen Amphia.’
Hogere kwaliteit en meer werkgeluk
‘Het is belangrijk om te laten zien wat EBP oplevert voor de kwaliteit van de zorg en het werkgeluk van verpleegkundigen. Daarom willen we onze resultaten bijhouden en de ruimte geven om die uit te dragen binnen de afdeling. Onze successen vieren! Uiteindelijk willen we komen tot doorlopende onderzoeksthema’s. Denk aan zaken als digitalisering en passende zorg. Daardoor brengen we meer lijn aan in het verpleegkundig onderzoek. Binnen deze thema’s kunnen onderwerpen onderzocht worden die te groot zijn voor één onderzoek. Deze kunnen we opknippen in logische delen en door verpleegkundigen en studenten laten onderzoeken, waar nodig na elkaar. Een soort estafette-onderzoek. Het leuke is dat studenten na hun onderzoeksperiode vaak ook stage komen lopen in Amphia en de resultaten van hun eigen onderzoek kunnen volgen.’
Resultaten delen
Daisy: ‘Daarnaast willen we ruimte bieden om deze resultaten binnen het hele ziekenhuis te delen. Bijvoorbeeld via posters en presentaties over verpleegkundig onderzoek tijdens de jaarlijkse wetenschapsmiddag en studentenbijeenkomsten waarop studenten hun onderzoek presenteren. Zo leggen we verbindingen met en tussen andere onderzoeken en onderzoekers. De resultaten zijn immers ook bruikbaar voor andere afdelingen. Nu is er vaak nog onvoldoende tijd beschikbaar voor EBP en onderzoek, waardoor het noodgedwongen plaatsvindt in eigen tijd. Ik wil ervoor pleiten om meer ruimte te maken voor EBP en onderzoek binnen de bestaande formatie. Dan wordt het samen met verpleegkundig onderzoek een integraal onderdeel van het werk.’
Iedere afdeling zijn eigen EBP-aandachtsvelder
‘In de toekomst gaan we meer afdelingen opzetten als LIA. We hebben daar nu de eerste ervaringen mee opgedaan en weten waar we op moeten letten. Het is goed om bij de ontwikkeling van een nieuwe LIA meteen te kijken naar EBP, zodat iedere afdeling op termijn één of twee EBP-aandachtsvelders heeft, die collega’s op sleeptouw kunnen nemen. Dan gaat EBP uiteindelijk echt leven binnen Amphia.’