Voeding speelt een belangrijke rol bij infectie of wondgenezing. Wondgenezing vraagt veel energie en voedingsstoffen van het lichaam. Het lichaam draait overuren. Het bestrijdt schadelijke bacteriën of virussen en het zorgt ervoor dat de wond(en) of de infectie genezen. Bovendien kampt het lichaam met pijn of eventuele andere lichamelijke klachten. Dat vergt veel van het lichaam. Daarom heeft u tijdelijk extra voeding nodig, ook als u misschien overgewicht heeft. Zodra de infectie is genezen of de wond(en) zijn geheeld, volstaat een normale gezonde voeding.
Het doel van een goede voeding is om het herstel te versnellen, het immuunsysteem te versterken en complicaties zoals infecties te voorkomen.
Eiwitten
Eiwitten zijn de bouwstenen van nieuwe cellen en weefsels. Bij wondgenezing heeft het lichaam extra eiwitten nodig om de wond te herstellen en nieuwe huid aan te maken.
Bronnen van eiwit:
- Vlees/kip/vleesvervangers
- Vis
- Eieren
- Peulvruchten (bonen, linzen, sojaproducten)
- Zuivel (melk, kaas, yoghurt, kwark, pap, desserts)
- Noten en pinda’s
De hoeveelheid eiwitten die u nodig heeft is onder andere afhankelijk van de grootte van de wond en uw lichaamsgewicht.
Uw eiwitbehoefte is ….. gram per dag.
Energie
Het genezen van wonden kost het lichaam extra energie. Deze extra benodigde energie kan worden aangevuld door inname van extra (eiwitrijke) voeding.
Vocht
Voldoende vocht is essentieel voor een goede doorbloeding en transport van voedingsstoffen naar de wonden. Een droge huid kan de genezing vertragen. Daarnaast kan het zijn dat u veel vocht verliest via het wondvocht. Het is belangrijk deze verliezen aan te vullen. Aanbevolen wordt om 1,5 – 2 liter vocht per dag te gebruiken.
Vitamine en mineralen
Naast voldoende eiwit, energie en vocht spelen vitamines en mineralen een rol bij wondgenezing. Als u gezond en gevarieerd eet en u houdt zich aan de dagelijkse aanbevolen hoeveelheden, met afwisselend vlees, vis en kip en veel groenten en fruit, dan krijgt u voldoende vitamines en mineralen binnen.
Tips voor de broodmaaltijd
- Gebruik bij iedere broodmaaltijd een melkproduct zoals melk, karnemelk, yoghurt.
- Beleg ieder boterham met 2 porties kaas of vleeswaren. Veel eiwit zit ook in hummus, ei, pindakaas, salades met vlees, vis of ei. Zoet beleg levert geen eiwit.
- Staat brood of beleg tegen probeer dan een schaaltje yoghurt met granola of pap.
Tips voor de warme maaltijd
- Vlees, vis, kip en eiergerechten leveren veel eiwit. Ook vegetarische vleesvervangers leveren veel eiwit. Als vlees tegenstaat, probeer dan een koud vlees zoals enkele rolletjes vleeswaren. Soms zijn gerechten in saus ook makkelijker eten, zoals ragout, gehakt met bolognesesaus, hachee, of hartige taart.
- Nagerechten bevatten ook veel eiwit. Er is een ruime keuze desserts. Gebruik ze dagelijks een of meerdere keren per dag.
- Aardappelen, aardappelpuree, rijst, bami, pasta’s en groenten bevatten niet veel eiwit, maar horen wel in een gezonde voeding thuis, dus gebruik ze daarom dagelijks.
- Bouillon en soep leveren geen eiwit, maar geven wel een vol gevoel. Wanneer de eetlust klein is, gebruik dan tijdelijk geen soep of bouillon.
- Peulvruchtensoep zoals erwtensoep of bruine bonensoep leveren wél veel eiwit.
Tips voor tussendoortjes
- Gebruik 3 keer per dag een extraatje waarin veel eiwit zit. Zo krijgt u op een makkelijke manier meer eiwit binnen voor een snel herstel.
- Melkproducten leveren veel eiwit.
- Hartige snacks: cracker met hartig beleg, stukjes/rolletjes vleeswaren, blokjes kaas, ongezouten noten, haring of omelet
- Fruit, snoep, koek, chocolade, gebak leveren weinig of geen eiwit. Ook koffie, thee, vruchtensap, frisdrank en ranja bevatten geen eiwit.
Diabetes mellitus en wondgenezing
Een te hoge bloedsuiker kan de wondgenezing vertragen. Gezonde voeding helpt de bloedsuiker in balans te houden.
- Volkoren granen, peulvruchten en groenten bevatten langzaam verterende koolhydraten die de bloedsuikerspiegel stabieler houden.
- Vermijd geraffineerde suikers en snelle koolhydraten. Suikerhoudende snacks, dranken en witbrood kunnen de bloedsuiker snel verhogen.
Eiwitrijke tussendoortjes passend binnen dieet bij diabetes mellitus:
- Zuivelproducten als yoghurt, (karne)melk, pap, kaas
- Cracker/brood met hartig beleg (vleeswaren, (smeer)kaas, pindakaas, hummus)
- Hartige snacks zoals: worstenbroodje, (vegetarische) quiche, kaasblokje, ongezouten noten, gekookt ei
- Zoete snacks zoals: mueslireep, Easy to eat (eiwitrijke pudding), kwark met fruit
Ongewenst gewichtsverlies
Door een open wond of wondinfectie verbruikt uw lichaam meer energie dan normaal. Het lichaam heeft hierdoor meer voedingsstoffen nodig. Het kan zijn dat er te weinig voedingsstoffen binnen komen, bijvoorbeeld door verminderde eetlust, braken of misselijkheid. Hierdoor kan ongewenst gewichtsverlies ontstaan. Dit kan ervoor zorgen dat het herstel langer duurt. Als uw merkt dat u gewicht verliest of uw voedingsinname verminderd, is het belangrijk dat u dit aangeeft bij uw specialist of verpleegkundige op de afdeling. Indien nodig, kan de diëtist ingeschakeld worden voor extra begeleiding. Indien nodig kan er dieetvoeding ingezet worden.
Tip bij vol gevoel of verminderde eetlust
- Breng zoveel mogelijk variatie aan in uw voeding. Dit voorkomt dat de voeding gaat tegenstaan.
- Eet en drink zoveel mogelijk producten die u echt lekker vindt.
- Eet regelmatig kleine porties. Neemt extra tussendoortjes.
- Schep niet teveel in één keer op. Het zien van een vol bord kan er al voor zorgen dat u geen trek meer heeft.
- Zorg ervoor dat u uitgerust bent, voor dat u aan een maaltijd begint
- Zorg ervoor dat u wat kant en klaar hapjes in de buurt heeft
- Eet het nagerecht een half uur na de maaltijd
- Vermijd koolzuurhoudende dranken