Een operatie kan soms zorgen voor vervelende problemen, zoals een operatiewond die gaat ontsteken of problemen met je hart. Thijs Rettig, anesthesioloog-intensivist in Amphia, Marloes Langelaan, klinisch chemicus bij Result Laboratorium, en hun team onderzoeken hoe ze dit kunnen voorkomen. ‘We kijken naar bloedtesten, ook wel biomarkers genoemd, die kunnen helpen voorspellen of er iets mis kan gaan tijdens of na een operatie.’
Verschil in complicaties
Complicaties zijn problemen die kunnen ontstaan na een operatie. Thijs: ‘Voorbeelden hiervan zijn een wondinfectie, bacteriën die in het bloed terecht komen, een longontsteking of problemen met het hart zoals een hartinfarct. Deze complicaties kunnen ervoor zorgen dat een patiënt langer ziek blijft en soms zelfs blijvende schade oploopt.’ Niet elke operatie heeft dezelfde kans op complicaties. ‘Een operatie aan een knie brengt relatief minder grote risico’s met zich mee, dan een operatie aan je darmen, hart, bloedvaten of longen. Dit zijn de operaties die we onderzoeken en deze hebben een hoger risico; ongeveer 1 op de 3 patiënten die dit soort operaties ondergaat krijgt te maken met complicaties.’
Voordat we aan de patiënt kunnen zien dat het niet goed gaat, kunnen we met behulp van bloedtesten eerder zien of er bijvoorbeeld sprake is van een infectie.
Eerder problemen herkennen
Patiënten gaan meestal naar de dokter als ze klachten hebben. Maar voordat iemand klachten heeft is er in het bloed vaak al aan te zien dat er iets mis is, vertelt Thijs. 'Bijvoorbeeld patiënten met suikerziekte. Lang voordat een patiënt last heeft van klachten zoals veel plassen en veel drinken, is met een bloedtest te zien dat het suikergehalte te hoog is. Wij denken dat dit ook geldt voor patiënten die een operatie ondergaan. Voordat we aan de patiënt kunnen zien dat het niet goed gaat, kunnen we met behulp van bloedtesten eerder zien of er bijvoorbeeld sprake is van een complicatie zoals een infectie. In ons onderzoek nemen we standaard 5 maal bloed af voor het bepalen van bloedtesten. Met behulp van nieuwe bloedtesten willen we complicaties eerder opsporen, nog voordat iemand zich ziek voelt. Daar kan je dan in de toekomst op tijd iets aan doen of op inspelen. Hierdoor is de kans op complicaties tijdens én na de operatie kleiner. Dat is eigenlijk het belang van de studie.’
Samenwerking van toegevoegde waarde
Het ultieme doel van het Big Promise onderzoeksteam is het aantal en de ernst van complicaties te verminderen. Ze werken samen met specialisten, onderzoekers en analisten van Amphia en het St. Antonius ziekenhuis. Samen overleggen ze elke week om nieuwe dingen te ontdekken en te testen. Thijs: ‘Zo kunnen we niet alleen kennis met elkaar delen om stappen te maken, maar je netwerk en horizon wordt ook breder. Zo leer ik bijvoorbeeld het vak van de klinisch chemici en de analisten van Result Laboratorium in Amphia beter kennen, maar ook van de specialisten uit het St. Antonius ziekenhuis kunnen we veel leren. Dit brengt ons steeds dichterbij nieuwe uitkomsten.’
De combinatie van resultaten van de reguliere bloedtesten en de nieuwe bloedtesten, gaat een enorme hoeveelheid kennis opleveren.
Doelgroep
De studie is zo opgezet dat er op de verschillende dagen direct bloedtesten worden uitgevoerd, maar ook wordt er bloed opgeslagen in een zogeheten biobank. Marloes: ‘Dit zijn deels bloedtesten die in de reguliere zorg ook uitgevoerd worden bij patiënten, bijvoorbeeld om de nierfunctie of aanwezigheid van een infectie te bepalen. Maar er worden ook bloedtesten uitgevoerd die normaal gesproken niet gedaan zouden worden bij patiënten. Dit zijn veelbelovende bloedtesten die voorspellend kunnen zijn voor complicaties, maar waarvan we nog niet voldoende kennis hebben om dit te kunnen beoordelen. De combinatie van resultaten van de reguliere bloedtesten en de nieuwe veelbelovende bloedtesten, gaat een enorme hoeveelheid kennis opleveren en zal gaan bijdragen in het beleid in de toekomst.’ Momenteel hebben er al meer dan 2000 patiënten deelgenomen aan dit onderzoek in Amphia en het St. Antonius ziekenhuis. ‘We richten ons op het verzamelen van resultaten van 3000 patiënten, samen met onze collega’s in het St. Antoniusziekenhuis. Dit aantal is nodig om de benodigde statistische analyses op uit te kunnen voeren. Vervolgens kunnen we conclusies trekken voor een toekomstig beleid bij deze patiëntengroep’, aldus Marloes.
Belang van samenwerken
Door samen te werken, hopen ze dat patiënten sneller herstellen na een operatie en minder vaak complicaties krijgen. Thijs: ‘Het mooie aan dit onderzoek is dat er veel partijen samenwerken. Ook Roche Diagnostics ondersteunt ons bij dit werk en vertrouwt op de kennis van de artsen en onderzoekers.’ Peter Noordzij, anesthesioloog-intensivist bij het St. Antonius Ziekenhuis, vertelt dat een externe financiering een voorwaarde is voor een project van deze omvang. ‘Maar daarnaast is een goede inhoudelijke samenwerking met een innovatieve organisatie belangrijk. Door kennis te delen kunnen we een doelmatige inzet van bestaande biomarkers beter onderzoeken.’
